کشت برنج، از دیرباز، یکی از ارکان اساسی اقتصاد کشاورزی و برنج یکی از اساسی ترین مواد غذایی مردم ایران زمین، به ویژه در استان مازندران، بوده است.
از این رو، در فرهنگ مردم این سرزمین، به خصوص در فرهنگ های محلی مناطق برنج خیز شمال کشور، برنج و برنج کاری انعکاسی بسیار وسیع داشته و جایگاه ویژه ای یافته است.
در فصل بهار پس از اینکه مردان پرتلاش طی مراحل شخم زدن و آب تخت کردن زمینهای کشاورزی را برای نشا ی برنج آماده کردند نوبت به زنان و دختران میرسد که با زحمت و تلاش خود این کار طاقت فرسا را به سر انجام برسانند .
در گذشته نه چندان دور از آنجا که بیشتر روستایییان کار و درآمد شان از طریق کشاورزی بوده واکثریت آنها نیز دارای زمینهای کوچک و بزرگی برای کشت برنج بودند معمول بود که زنان با همدیگر بصورت دسته های نشاگری بر سر زمینهای آماده به کشت رفته و به نشا میپرداختند و پس از اتمام یک زمین بر سر زمین دیگری میرفتند و به همین صورت تا پایان کار با یکدیگر همکاری میکردند. در این میان آنهایی که زمین نداشتند بابت کارشان دستمزد دریافت کرده و دیگران که خودشان هم زمین داشتند بابت کارکردشان کار طلب میکردند که اصطلاحا به زبان محلی «تکل takal » گفته میشد .
نمیدانم با آمدن دستگاههای مکانیزه نشا هنوز هم آن شور و حال در بین مردم هست یا نه .
آیا هنوز هم ساعت 9.5 صبح هستند زنانی که با فلاکس چای در دست و زنبیل و یا تشتی بزرگ بر سرشان پر از نان و پنیر ومربا که برای صبحانه کارگران از گوشه و کنار روستا به طرف زمینهای کشاورزی در رفت و آمد باشند و آیا هنوز هم میشه در گوشه و کنار زمینهای کشاورزی در زیر سایه درختان پس از صرف نهار شاهد چرت مختصر و مفید نشاگران بود .
نمیدانم اکنون چگونه است ولی یادم هست که نهارشان معمولاَ برنج کته و خورشت گوجه و بادمجان بوده که با گوشت گوسفندی بسیار خوشمزه میشد و در کنار آن خیار را حلقه حلقه کرده و پیاز بر سر سفره میگذاشتند .
آیا هنوز هم در پایان روز مردانی که وظیفه پخش تیم «بوته نشا » را از تیمجار «خزانه » به سطح زمین را داشتند با پای برهنه به منزل برمیگردند .
اگرچه که روزگار سختی بود ولی یادش بخیر چون در سختیها بود که همه یکرنگ و یکدل در کنار هم بر سختیها فائق آمده و آماده رفتن به سمت میعادگاه شان خطه کوهستان میشدند .
خداقوت زمینهایتان پر محصول دلهایتان پر از محبت و کندوج «سیلو»هایتان پر از برنج باد.
انشاالله
یک نظر در “نشای برنج”
لش و تیل و ترلی صداره
ندمه من وره دشت دینیاره
صدای پیروک و اوی کیله ره
همه نشون دن فصل بهاره