ازعجایب الیت
بازی تب کاچ (بیسبال)
معمولا فهم و رفتار مشترک درفرهنگ و کنش های اجتماعی از ویژگیهای منطقه ای میباشد که در شعاع گسترده تری از یک آبادی قابل رصد میباشد وخصوصا سرگرمیهای رایج با اندکی تفاوت در دایره روابط اقتصادی و اجتماعی آبادیهای همجوار طبیعی ترین مناسبات تلقی میگردد.
روستای الیت نه تنها از منظر تاریخی درهاله ای از ابهام و ناشناختگی قرار گرفته بلکه از زاویه رفتارهای فرمنگ شفاهی نیز دارای خصوصیات منحصر بفردی است که حتی با نزدیکترین همسایه اش مشترک نمیباشد.
ازجمله این رفتارهای فرهنگ شفاهی وجود چندین نوع بازی و سرگرمی متداول در الیت است که کاملا اختصاصی بوده و درهیچ یک از آبادیهای همجوار نه تنها متداول نبوده بلکه کاملا ناشناخته میباشد.
تب کاچ یکی از این سرگرمیهاست که قواعدی شبیه بیسبال دارد و از سرگرمیهای مردانه همه الیتیها بعد از برداشت گندم و محصولات کشاورزی و تقریبا از اوایل مرداد ماه تا پایان تابستان برای همه سنین مرسوم بوده است که از تاریخچه آن چندان اطلاعی دردست نیست هرچند بنا به اظهارات آقای فیروز اسفندیاری یکی از بازیگران ماهر آن مدعی میباشد از شرق به الیت توسط طایفه آنها دراینجا رایج گشت.
البته این بازی در بلوجستان و جنوب شرقی ایران هم رایج است.
شرح قواعد بسیار پیچیده و در عین حال قانونمند و زیبا شاید از حوصله این نوشتار خارج بوده و موجب سردرگمی گردد اما در کل کلیه قواعد بیسبال کنونی با اندکی تغییر بسیار جزعی دراین بازی نیز جاریست.
این بازی در الیت از ظرافت زیادی برخوردار است که در بیسبال حرفه ای بچشم نمی خورد بویژه عدم محدودیت سنی و شیوه بکار گیری آنها در جریان بازی بنحوی که عدم رعایت آن بازی را به بن بست میکشاند.
ابزار بازی کاملا در محل قابل تهیه و ساخت بوده و با شرایط اقلیمی و اشتغال ساکنین الیت همخوانی داشت.
از بازیهای ویژه دیگر باید به نوعی خاص از قایم موشک بازی بنام (هررامرغونه) نام برد که کاملا قواعدی خاص دارد و با هیچیک از بازیهای مرسوم آن مطابقت نمی کند.
همچنین از بازی بنام (پشمالی هسخون) باید اسم برد که در هیچیک از آبادیهای همجوار متداول نبوده وجالب اینکه اهالی خوش نشین الیت این بازیها را درقشلاق انجام نمیدادند و این بر ناشناخته ماندن آن در نزد دیگر ساکنین منطقه تاثیر بسزایی داشت.
در پایان امیدوارم همتی عالی برای تدوین کتبی و بویژه برای فهم بهتر آن بصورت تصویری ظهور یابد.
اسکندر میردار
۳ نظر در “تب کاچ (بیسبال)”
با سلام و درود فراوان
از بازی های قدیم در الیت میتوان موارد ذیل اشاره کرد که متاسفانه دیگر انجام نمیگیرد نسل امرزی شاید حتی نام این موارد از بازی ها برایشان تازگی دارد:
۱-تپ کاچ ۲-هررامرغونه ۳-پشمالی هسخون که شما به آن اشاره داشتید واسامی دیگر مثل:۴-رسن بالین انگتک ۵-کلاه کای ۶-باکله باکلیک ۷-اول که اولینه ۸-سنگر کنارو
۹-گلی کاچ میباشد
که جا دارد بیان کنم در مورد این اسامی از بازیها تحقیقاتی اینجانب انجام دادم که در آینده نزدیک در وبلاگ دیگری از الیت بنام« سرزمین الیت» برای مطالعه عموم گذاشته میشود.
با سلام و تشکر از زحمات همیشگی شما.
پیشنهاد به شما عزیز:
بزرگان و ریش سفیدان محل یک به یک رفتند و تنها خاطراتی از خود به جای گذاشتند. کاش تا دیر نشده از عزیزان باقیمانده مصاحبه ای به عمل بیاورید و به حتم جملات و خاطرات زیبایی دارند که شنیدن آنها از زبان خودشان شیرین و دلنشین است تا از زبان دیگران در زمانی که شاید دیر باشد.
زحمات بر عهده شماست.
جا دارد از شما و همه عزیزانی که در غالب وبلاگ و سایت سعی و تلاشی خستگی ناپذیر در حفظ فرهنگ و ارزشهای اصیل ایران زمین در منطقه ای دارید که دیدن تصاویرش آنهم دورادور آرامشی وصف ناپذیر دارد.
عمو مقداد، عمو اسماعیل، عمو اسکندر و همه و همه عزیزان، دورادور خدا قوّت
مهرعلی جان سلام از نظرات و پیشنهادهای شما صمیمانه سپاسگزارم .
امیدوارم با همکاری شما و دیگر عزیزان یک روز این اتفاق مبارک رخ دهد.
با تشکر منصوری