در این ایام شاهان زندانیان را آزاد و مجرمان را عفو می‌کردند و به شادی می‌پرداختند. این رسم دیرین که همچنان ادامه دارد در گوشه وکنار سرزمین پهناور ایران در میان اقوام مختلف به اشکال گوناگون برگزار می‌شود.

نوروز جشنی است که یک جشن کوچکتر (چهارشنبه سوری) با برافروختن آتش به “پیشواز” آن می‌آید و جشنی دیگر(سیزده بدر) باسپردن سبزه سفره هفت سین به آب روان، آن را “بدرقه” می‌کند.

نوروز خوانی گونه‌ای از آواز خوانی است که در گذشته در ایران رواج داشته‌است. در حال حاضر رواج این گونه آواز خوانی بیشتر در استان‌های مازندران و گیلان است. در نوروز خوانی افرادی که به آن‌ها نوروز خوان گفته می‌شود پیش از آغاز فصل بهار به صورت دوره‌گردی به روستاهای مختلف می‌روند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه یا از روی حافظه می‌خوانند. این اشعار اکثرأ به زبان‌های طبری و گیلکی می‌باشد. این اشعار بیشتر بصورت ترجیع بند بوده و توسط یک یا چند شخص همزمان خوانده می‌شود

در فرهنگ کوهستان نیز این جشن بزرگ با مراسم وآیین‌هایی توام بوده که برخی از آنها شامل خانه تکانی،سفره هفت سین، چهارشنبه سوری، کاشتن سبزه، زیارت اهل قبور درپنجشنبه آخرسال و کمک به فقرا همچنان دربین مردمان این خطه از استان مازندران متداول است.

چهارشنبه سوری در شب چهارشنبه سوری، در روزگاران قدیم تا به امروز با تاریک شدن هوا پیر و جوان در کوی و برزن گرد هم آمده و در سه مکان به فاصله اندک آتش می افروختند.

دراین هنگام هر کس نیت می‌کرد و سه بار از روی آتش های سه گانه می‌پرید و می‌گفت “زردی من از تو، سرخی تو از من”. نیت‌ها عمدتا دورکردن ضعف ناشی از بیماری، غم و محنت از خود و خانواده و طلب سلامتی و شادی برای خویشان بود.

“هفت سین” سفره ای است که هنگام نوروز می آرایند، این هفت قلم سین می‌تواند هرچیزی با آوای آغازین “سین” باشد (نمادی از سپنتا). “سبزه، سنبل، سیر، سماق، سرکه، سیب و سکه” هفت قلم سین است که آینه، آب وکتاب مقدس در کنار آن، دیگر اجزای سفره هفت سین عید نوروز را شامل می‌شود.

سبزه نمادی از برکت و شگون است و کشت سبزه عیدازمراسمی است که ازدیرباز بوده و هم اکنون نیز رواج دارد. مردمان خطه کوهستان دراسفند و قبل از نوروز در ظرفهای کوچک گندم، جو، عدس و امثال اینها را سبز کرده و سرسفره هفت سین می‌گذارند و تا روز سیزده بدر از آن نگاهداری می‌کنند.

“خانه تکانی” از دیگر آیین های کهن نوروز است.

این آیین در سراسر ایران معمول بوده و بانوان ایرانی در روزهای پایانی سال و تاپیش از فرارسیدن چهارشنبه آخر سال به خانه تکانی می‌پردازند. خانه تکانی” در منصطقه کوهستان نیز با کمی اختلاف با سایر ایرانیان بدین شرح انجام میگیرد .

با نظر به اینکه تمامی خانه های قدیمی این منطقه از سنگ ،چوب و نمای روی کار گِل اندود ساخته میشد دراین آیین ابتدا بانوان زحمتکش آب و گِلی تهیه میکنند از خاک مخصوص و تمامی داخل و خارج خانه را گِلکار(معادل نقاشی امروزی) میکنند سپس همه وسایل خانه گردگیری و شست و شو میشود و بسیاری از لوازم مازاد خارج و لوازم جدیدی جایگزین میگردد.

“سال تحویل “کمی قبل از آغاز سال نو همگی دور سفره هفت سین مینشینند و با تحویل سال ابتدا بزرگترهای خانواده هدایایی به رسم عیدی به افراد خانه میدهند  در قدیم هدایایی که می‌دادند بیشتر کارکرد اقتصادی داشته و در جهت تامین نیازهای اولیه فرد بوده ولی اکنون این هدایا جنبه نمادین دارد.

“دید و بازدید” از صبح روز اول فروردین دید وبازدیدها شروع میشود معمولا ابتدا به منزل کسی میروند که در طول سال گذشته عزیزی را از دست داده باشد سپس به منزل بزرگترهای فامیل رفته و بر حسب الویت به تمام اهل محل سرزده و فرارسیدن بهار را به همه تبریک میگویند این کار معمولا چند روزی بطول خواهد انجامید.

“مسابقات ورزشی “ برگزاری مسابقات ورزشی عمومی در معابر روستایی، یکی دیگر از آیین‌هایی است که در برخی از روستاهای منطقه  به مناسبت نوروز برگزار می‌شود. برپایی جنگ خروس و شاخ‌زنی قوچ‌ها و  گاوهای نر از دیگر مراسمی است که در بعضی از مناطق هنوز برگزار می‌شود.

“سیزده بدر” نیز از جشنهای مربوط به نوروز است که مردم این روز را در دامان طبیعت با پختن غذا (پلا پتیکاک)  بازی  و مخصوصا با بستن تاب همراه با خویشان و دوستان خود سپری می‌کنند.

و در پایان جوانترها با نیتهای خاصی سبزه ها را گره زده و به آب روان میسپارند تا آب با باز کردن گره از سبزه گره از مشکلاتشان نیز باز کند .

چون درایران باستان عدد 13 بدشگون شمرده می‌شد به همین دلیل مردم به دامان طبیعت پناه می‌بردند.

پیشاپیش شِمِه عید شِمارِ موارک بو