مازندران از فرهنگ و تمدن بسیار کهن و اصیل آریایی برخوردار است و به دلیل داشتن این تمدن باستانی و دیرینه مراسم‌های باستانی و به دلیل علاقه به دین و مذهب مراسم مذهبی بس با شکوهی در این دیار کهن برگزار می‌گردد، پس از گرویدن مردم آن به اسلام، برخی از مراسم باستانی بسته به فرهنگ مردمان مختلف مازندرانی با آداب اسلامی در آمیخته و بنا بر این شیوه اجرای آن در هر روستا با روستای دیگر متفاوت است.
شب یلدا (گِت چِله، در برخی گویش ها: چِله شو) در کوهستان
شب اول زمستان بنا به سنت دیرین همه افراد خانواده دور هم جمع می‌شوند و با خوردن هندوانه ماست و میوه و آجیل سرمای فصل زمستان را از خود دور می‌کنند اعتقاد بر این است که با خوردن ماست یا هندوانه در شب یلدا، هرگز در زمستان سردشان نخواهد شد.
برچسب‌ها: آیین سنتی
آجیل و شب چره که شامل دانه‌هایی چون گندم و نخود برشته، تخم هندوانه و کدو، بادام، پسته، فندق، کشمش، انجیر و توت خشک است، هم فراموش نمی‌شود. برخی از خانواده‌ها در شب یلدا، پس از خوردن شام، برای شب نشینی شب یلدا به خانهً خویشاوند بزرگتر می‌روند. در این شب دختران دم بخت با پوشاندن صورت خود از هفت خانه چیزی می‌گیرند اگر کسی آنها را ندید و نشناخت حتما به آنچه نیت کرده‌اند، خواهند رسید.
در سال‌های نه چندان دور مردم روستاها که به بستنی یا سایر تنقلات در فصل زمستان دسترسی نداشتند از مخلوط کردن برف و شکر نوعی فالوده درست می‌کردند و می‌خوردند.
خوشحال‌ترین افراد خانه در چله شو بچه‌های خانه هستند و قبل از تناول شب چره، پدر خانه لای قرآن را می‌گشاید و یک صفحه از آن را قرائت می‌کند، برای اموات خود و اهل محل از دوست و آشنا درخواست آمرزش از درگاه خداوند می‌کند. در این شب، شب نشینی مفصلی برگزار می‌شود.
اهالی روستاهای کوهستان در شادی و مراسم چله شو، حال خانواده‌هایی که بر اثر وقوع اتفاقی ناراحت‌کننده نمی‌توانند در این شب شادی کنند را رعایت نموده و حتی بزرگان و بستگان درجه یک، شب چله را در این خانواده‌ها سپری می‌کنند تا بتوانند التیام بخش درد و اندوه آنان باشند.
در این شب طولانی سرد و برفی و در کنار بخاری‌های هیزمی و کرسی‌های گرم، بسیاری از قول و قرارهای زندگی در بین اقوام و محلی‌ها تبادل نظر می‌شود و دراین شب بیشتر شب چره‌ها مثل حلوا، کیک، شیرینی و گندم برشته حاصل سلیقه و هنر زنان و دختران خانه است و بنا به سلیقه زنان خانه شاخه‌ای از گل یا سبزه در سفره چله شو قرارداده می‌شود.
بعضی از خانواده‌ها جهت مبارکی چنین شبی یک بره نوزاد (ترجیحا سفید رنگ) را جهت خیر و برکت در خانه می‌آورند. پیران اعتقاد دارند که در این شب زمین نفس می‌کشد و از این به بعد روزها به اندازه یک جو بلند شده و شب‌ها کوتاه می‌گردد.
برچسب‌ها: آیین سنتی
یک نظر در “یلدا (چله شو)”
سلام اسماعیل جان
گه گاهی به وبلاگت سر میزنم البته گه گاهی که نه تقریبا هر روز
پیشاپیش شب چله ات خوش و خرم باشه.
یه جایی خوندم که (یلدا یعنی یادمان باشد که زندگی آنقدر کوتاه است که یک دقیقه بیشتر با هم بودن را باید جشن گرفت)