ADD ANYTHING HERE OR JUST REMOVE IT…

تماس با ما

۱۸

خرداد

ولگ دزنی در کوهستان

الیت یکی از زیبا ترین روستاهای کوهستانی است. مردم بومی این روستا و دیگر روستاهای همجوار، دامداری را پیشه خود قرارداده و از این راه امرار معاش می کنند. دامداری در روستای الیت همانند سایر روستاهای  منطقه کوهستان به شیوی سنتی است. غذای احشام اعم از گوسفند و بز و گاو در فصل سرما علوفه خشک است.

صرف نظر از اینکه در دو دهه اخیر با دسترسی به امکانات حمل و نقل جاده ای عموماً برای تأمین علوفه فصل سرما از دیگر نقاط کشور کاه بسته بندی شده خریداری و استفاده می کنند اما شیوه سنتی جمع آوری علوفه همچنان حرف اول را می زند. از قدیم مرسوم بوده است که در تاریخ بیستم خرداد ماه گوسفندان به گوسفند سرای «اسپرود» می رفتند و تا همین تاریخ هم گاوداران و گالش ها گاوهای خود را به گاوسرای «حسن سره» و یا در سالهای اخیر به «دراکینگ» می بردند و بی درنگ از دهه آخر خرداد جمع آوری علوفه خشک «واش چینی» شروع  شده و این امر تا نیمه ی شهریور و حتی دیرتر هم ادامه پیدا می کند. از نیمه ی دوم شهریور تا آخر مهر ماه قسمت دوم کار دامداران برای تدارک علوفه خشک یعنی «وَلگ دَزِنِی» شروع می شود. «وَلگ دَزِنِی» یکی از کارهای مقطعی سالانه و از پرخاطره ترین  کار های خانواده دامداران الیتی است. پرسشی که ذهن را بی قرار می کند این است که «ولگ دزنی» چگونه است. در مقطع زمانی پیش گفته دامداران الیتی و روستاهای همجوار برگ درختان جنگلی را از طریق بریدن (هرس) سرشاخه های نازک درختان به طول دو تا دو و نیم متر(دارتاشی) و بسته کردن آن در اندازه هایی که به راحتی قابل حمل هستند تحت عنوان «وَلگ کَر» جمع آوری و بر روی درختان دوشاخه(بین دوشاخه اصلی) ذخیره می کنند و به شیوه ای این عمل انجام می شود که آب ناشی از برف و باران در آن نفوذ نمی کند و در فصل زمستان، دامداران احشام را پای «وَلگ دَار» (درختی که برگ های بین دو شاخه اش انباشته شده است) می بردند و در پای «ولگ دار» از احشام پذیرایی می کنند و یا برگها را بار قاطر و اسب و … کرده و در طویله ها به احشام می دهند. با دست رسی به ماشین و تراکتور در دو  سه دهه اخیر از وسایل ماشینی برای حمل و نقل، بیشتر استفاده می کنند.

الیتی ها یاد گرفته بودند که برای فائق آمدن بر مشکلات و تسهیل کارها باید با همدیگر همکاری و معاضدت داشته باشند لذا بر کار «ولگ دزنی» عرفی حاکم بود بدین شیوه که؛ از هر خانواده  حداقل یک مرد برای «ولگ دزنی» آماده می شد و بصورت جمعی برای یک نفر از اهالی «ولگ دزنی» می کردند و به همین ترتیب روزهای دیگر برای فرد دیگری از اهالی الی آخر تا اینکه «ولگ دزنی» برای هم به نسبت نیازشان انجام می شد این همکاری را اصطلاحاً «تَکَل» می گویند.

در روز«ولگ دزنی»  هریک از اهالی که میزبان بود عموماً گوسفندی ذبح می کرد و با غذاهای پرگوشت مثل «لَوِکباب» و یا «اغوز خورش(فسنجان)» و…از «وَلگ دَزن» ها پذیرایی می کردند که هر روز از روزهای «ولگ دزنی» در دل جنگل و در میان درختان سر به فلک کشیده محل کار و تفریح جمعی اهالی با همدلی و همکاری بوده است. هرچند امروزه دیگر آن شیوه قدیم دیده نمی شود و یا بسیار نادر است.

«ولگ دزنی» در حفظ و تقویت درختان تأثیر بسیار مثبتی داشته و دارد؛ بدین توضیح که «دارتاشی» یعنی همان هرس کردن شاخه های درختان سبب رشد و تقویت درخت و سرزنده ماندن درختان می شود.

هرچند همچون گذشته «ولگ دزنی» نمی کنند اما این شیوه ی تأمین علوفه همچنان مرسوم است که بعنوان نمونه از «ولگ دزنی» سال 1392از یکی از مناطق جنگلی الیت چند نمونه عکس تهیه و تدارک شد که دیدن آن خالی از لطف نیست.

تقدیم به همه ی علاقمندان خصوصاً آنهایی که «وَلگ دَزِنِی» را شخصاً تجربه کردند.

غلامرضا اسفندیاری

۶ نظر در “ولگ دزنی در کوهستان

  1. اسکندرمیردار گفت:

    بسیارموجز و پرمحتوا بود وعکسها برزیبایی کار افزود فایده بردیم باسپاس

  2. یک دوست گفت:

    غلط :عرق درست:ارق پارسی را پاس بداریم.با شرمندگی.
    به لحاظ رعایت اصول مربوط به زمان اشکال جدی دارد بدین صورت که نویسنده ی محترم گاهی گذشته و حال را در جای خود بنظر میرسد که بکار نبرده باشد اگر اشتباه می کنم توضیح دهند.

    دوست عزیز ضمن تشکر از دقت شما نسبت به مطالب منتشر شده درسایت خصوصا در مورد ولگ دزنی فقط جهت اطلاع عرض میکنم در هیچ جای این متن عرق نیامده بلکه (عرفی = سنت و رسم) آمده است که فکر نمیکنم غلط باشد. منصوری

  3. دوست گفت:

    سلام ،
    سهو بصری موجب قضاوت نابجا شد با تعذیر از تصدیع وقت.

  4. التج گفت:

    آقای اسفندیاری متن بسیار زیبا و به هنگام شما جای تقدیر دارد من هم از این فرصت استفاده میکنم و به تمامی عزیزانی که در منطقه کوهستان مشغول به ولگ دزنی هستند خسته نباشید و زنده باد عرض میکنم .

  5. علی گفت:

    آقای وکیل خیلی بد روایت کردید، میشد ذکر مطلب را بهتر ادا کرد البته با قلم انسان های فرهیخته امثال: آقایان استادمومن توپا ابراهیمی و …

  6. علی میردار منصور پناهی (از دیار دل عالم، کرمون) گفت:

    با عرض سلام حضور محترم همه عزیزانی که برای ادای هر مطلبی وقت با ارزش خود را اختصاص می دهند.

    یادمان نرود “در مسابقه بین شیر و آهو بسیاری از آهوها برنده می شوند. چون شیر برای غذا میدود ولی آهو برای زندگی.

    پس هدف مهم تر از نیاز است.” به دنبال هدف مطالب باشیم نه نیازی که در خود برای فقط انتقاد می بینیم. البته انتقاد سازنده است به شرطی که هدف نیز سازندگی باشد. و به حتم هدف دوستانی که در دیدگاه ها مطلبی بیان می دارند نیز همین است.

    هدف سرورانی که مطلب برای وب سایت الیت می فرستند نیز عشق و دلبستگی آنها به الیت و الیتی هاست نه ظاهر و آنچه که ما فقط می بینیم.

    آقا باز هم خدا قوّت و خسته نباشید و بسیار بسیار ممنونم از اختصاص وقت شریفتان به این امر.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فيسبوک اینستاگرام تلگرام